Tembelea Butiama

Tembelea Butiama

Karibu Butiama / Welcome to Butiama

Karibu Butiama / Welcome to Butiama

Kurasa Muhimu

Wednesday, December 18, 2013

Lugha Yetu Kiswahili

Hivi karibuni, wakati nikisikiliza matangazo ya Idhaa ya Kiswahili la Shirika la Utangazaji la Uingereza (BBC) mtangazaji alisoma taarifa za majeshi ya Umoja wa Mataifa yaliyoko mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasi ya Congo kuanza kutumia ndege zinazosemekana kuruka bila rubani, kwa Kiingereza zikijulikana kama drones.

Ukweli ni kuwa ndege hizo zinaongozwa na marubani ambao wako ardhini kwenye vituo maalum.

Mtangazaji alitumia neno "drone" lakini akauliza iwapo lipo neno la Kiswahili lenye kutoa maana hiyo hiyo. Mimi haraka haraka niliangalia kwenye kamusi ya Kiingereza kwa Kiswahili ya Taasisi ya Uchungizi wa Kiswahili (TUKI), toleo la mwaka 2006, na nikatuma ujumbe mfupi wa maandishi BBC: "drone ni nyuki dume."

Wasikilizaji wengine nao wakatuma majibu yao, mmoja akipendekeza kuwa tafsiri sahihi iwe "ndege tiara." Hayakuwa mashindano na hakuna aliyepewa zawadi yoyote, lakini nakiri kuwa "ndege tiara" inasikika vizuri zaidi kuliko "nyuki dume."

Habari inayozungumzia shambulizi la nyuki dume dhidi ya wapiganaji itachukuliwa na maana kuwa ni nyuki ndiyo waliofanya shambulio hilo na siyo ndege inayoruka angani.

Wataalamu wa lugha ya Kiswahili mnasemaje?